تاریخچه گلیم فرش
انسان های اولیه از پوست حیوانات برای گرم کردن و پوشش خود استفاده میکردند. با گذشت زمان آموختند که از پوست و پشم حیوانات میتوان برای زیرانداز استفاده کرد. بعد ها ریسیدن پشم مقدمه ای برای گلیم بافی شد و نیز گلیم بافی مقدمه ای شد برای بافت فرش دست بافت .
شاید بتوان گفت در آسیای مرکزی، شرق اروپا و شمال آفریقا هر جا که پرورش بز و گوسفند و شتر رواج داشته و مردمانش در بافت فرش تخصص داشتهاند گلیم فرش هم بافتهاند. مردمان ترکمن، ففقاز، ترک، عرب و… دستبافته گلیم فرش را تولید و بکار بردهاند.
در ادبیات فارسی عموماً گلیم فرش با زیلو یا جاجیم و… به یک معنی بکار رفتهاست ولی بهطور مشخص گلیم فرشی است که از بافتن پود بر تارهایی که بر دار افراشته تنیده شدهاست بافته میشود و از دستگاه کمکی نظیر ماسوره و… استفاده نمیشود که این مورد تفاوت گلیم فرش با زیلو یا جاجیم و انواع دیگر ذکر شده در ادبیات میباشد.
مهم: گلیم فرش با زیلو و جاجیم تفاوت دارد.
گِلیم فرش یا پَلاس یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند یا دیگر چهارپایان اهلی بافته میشود. گلیم فرش به شکل سنتیاش، معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده میشود ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانههای شهری نیز خریداری میشود.
رنگهای استفاده شده در گلیم سنتی گیاهی هستند. گاهی گلیم فرش ها را برای جلوه بیشتر و کهنه شدن رنگ، با چای و پوست گردو شستشو میدهند.
عشایر و بافتندگان گلیم فرش محدودیتی در اندازه گلیم نداشتهاند و با توجه به نیاز خود گلیم فرش را در اندازه کوچک برای واگیره یا بزرگتر برای تزئین (گلیمچه) یا فرش بافتهاند و استانداردی در ابن مورد وجود ندارد.
گلیم ها در اندازه رایج برای قالی هم بافته شدهاند که میتوان به:
۷۰×۱۰۰ سانتیمتر
۱۰۰×۱۵۰ سانتیمتر، که به ذرع و نیم مشهور است و متداولترین اندازهاست.
۲×۳ متر
۳×۴ متر
کناره ها
گلیم فرش نوعی فرش بدون پرز است که از به هم خوردن و اتصال تار و پود تشکیل می شود. جنس گلیم فرش دستباف و گلیم فرش ماشینی عمدتا از پنبه ، پشم ، نخ های پشمی ، کرک و همچنین ابریشم است.
گلیم فرش ماشینی
در عصر امروز گلیم فرش ماشینی که توسط ماشین آلات گلیم فرش تولید می شود ، جای گلیم دست بافت را پر کرده است. گلیم فرش و گلیم فرش ماشینی قیمت مناسب تری نسبت به گلیم دستبافت دارد که به همین دلیل افرادی که اقتصاد خوبی برای خرید گلیم دستبافت ندارند انتخاب گلیم فرش ماشینی کاشان جایگزین خوبی است.
گلیم دستبافت
در گلیم دستبافت از پشم حیوانات استفاده شده است و هنر دستان خانم های عشایری در آن حس می شود. گلیم های دستی دارای نوع و نام های متفاوتی هستند که با توجه به نام و نوع بافت آنها طرح مخصوصی دارند ، از نمونه های معروف گلیم فرش دستی میتوان به گلیم ایل شاهسون ، گلیم لری ، گلیم هرسین ، گلیم بلوچ ، گلیم خمسه و سنه اشاره نمود.
از جمله فرش های فانتزی گلیم فرش می باشد که گلیم فرش از فرش های ماشینی محبوب بین ایرانی ها می باشد. از گلیم فرش برای پهن کردن در جاهایی که از رفت و آمد زیادی برخوردار است مانند راه پله و یا آشپزخانه استفاده میگردد.
گلیم فرش های ماشینی از جنس بی اس اف می باشند و این جنس استفاده شده برای گلیم فرش از ویژگی های بسیار مناسب آن می باشد. از دیگر ویژگی های گلیم فرش می توان به آسانی شست و شو گلیم فرش و همچنین تمیز کردن آن اشاره داشت که شما گلیم فرش را هر گاه که خواستید می توانید به راحتی تمیز کرده و دوباره در جایی که قرار است پهن کنید قرار بدهید.
در صورتی که می خواهید فرش برای اتاق کودک انتخاب نمایید بهتر است که از گلیم فرش استفاده نکنید زیراکه فرش اتاق کودک باید نرم باشد ولی گلیم فرش دارای این ویژگی مورد نظر نمی باشد. بر خلاف اینکه گلیم فرش برای اتاق کودک مناسب نیست ، انتخابی بسیار عالی برای آشپزخانه می باشد زیراکه محیط آشپزخانه دارای آلودگی بسیار زیاد و چربی می باشد و گلیم فرش که بدون پرز است انتخابی عالی خواهد بود
منبع: